Dysgu yn y gwaith
Addysgu a dysgu
Mae’r rhan fwyaf o ddysgwyr yn datblygu ystod eang o fedrau ymarferol a damcaniaethol yn gyflym o ganlyniad i’w profiadau yn y gweithle ac addysgu, hyfforddiant ac asesu cefnogol.
Beth sy’n mynd yn dda
- Mae dysgwyr yn llawn cymhelliant ac yn frwdfrydig.
- Mae’r rhan fwyaf o ddysgwyr yn datblygu ystod gynhwysfawr o fedrau ymarferol y maent yn eu cymhwyso i’w rolau gwaith yn dda.
- Daw dysgwyr yn aelodau staff gwerthfawr o’u cyflogwyr yn gyflym.
- Mae dysgwyr yn datblygu eu medrau cyfathrebu llafar ac ysgrifenedig yn dda.
- Mae athrawon, hyfforddwyr ac aseswyr yn defnyddio cwestiynau yn effeithiol i wirio gwybodaeth a dealltwriaeth dysgwyr ac i brocio ac ymestyn dealltwriaeth a meddwl ar lefel uwch.
- Mae gan ddarparwyr ystod gynhwysfawr o adnoddau addysgu a dysgu, gan gynnwys adnoddau dwyieithog.
Beth sydd angen ei wella
- Mewn iechyd, gwasanaethau cyhoeddus a gofal, ac mewn lletygarwch ac arlwyo, mae cyfraddau llwyddiant a chwblhau amserol dysgwyr yn rhy isel o hyd.
- Mae addysgu a dysgu y medrau llythrennedd, rhifedd a digidol wedi’u gogwyddo’n rhy benodol tuag at baratoi ar gyfer asesiadau allanol.
- Mae nifer y dysgwyr sy’n dewis cwblhau gwaith ysgrifenedig neu asesiadau yn Gymraeg yn isel o hyd.
- Mae ansawdd y cynllunio a gosod targedau ar gyfer cynnydd a chyflawniad dysgwyr yn rhy amrywiol.
Lles, gofal, cymorth ac arweiniad
Mae darparwyr yn gwella eu gweithdrefnau yn barhaus i sicrhau bod anghenion lles dysgwyr yn cael eu nodi a’u bodloni’n gyflym.
Beth sy’n mynd yn dda
- Mae ystod gynhwysfawr o weithdrefnau a phrotocolau gofal, cymorth ac arweiniad sy’n canolbwyntio ar les dysgwyr.
- Mae aseswyr yn ymweld yn rheolaidd â dysgwyr sydd mewn perygl o adael eu prentisiaeth neu y tu ôl i ble y dylent fod ar gyfer cam y rhaglen.
- Mae trefniadau’n gwella ar gyfer nodi a chefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol.
Beth sydd angen ei wella
- Nid yw darparwyr yn datblygu dealltwriaeth dysgwyr o radicaleiddio ac eithafiaeth yn gyson.
Arwain a gwella
Yn gyffredinol, mae arweinwyr yn blaenoriaethu’n dda ac yn gweithio’n effeithiol ag ystod o bartneriaid.
Beth sy’n mynd yn dda
- Mae gan arweinwyr ffocws clir ar fodloni blaenoriaethau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol.
- Mae darparwyr yn gweithio a chyfathrebu’n dda â’u hisgontractwyr. Maent yn rhannu ystod dda o wybodaeth ag isgontractwyr ynghylch cyflwyno’r contract.
- Mae arweinwyr yn ymgysylltu’n dda â diwydiant i ddylanwadu ar ddarpariaeth a datblygu medrau arbenigol.
Beth sydd angen ei wella
- Nid yw hunanwerthuso’n ddigon miniog bob tro ac nid yw cynlluniau gwella’n ddigon clir a manwl gywir bob tro i allu monitro cynnydd a mesur effaith.
- Nid yw darparwyr arweiniol yn nodi ac yn rhannu arfer orau yn ddigon da â’u partneriaid, yn enwedig mewn addysgu, hyfforddi ac asesu.
- Mae gormod o brentisiaid, yn enwedig ym maes iechyd a gofal cymdeithasol, nad ydynt yn cael amser gan eu cyflogwyr i ymgymryd â dysgu i ffwrdd o’r gwaith.
Trosolwg o’r argymhellion o arolygiadau
Yn ystod blwyddyn academaidd 2023-2024, arolygodd Estyn dri darparwr dysgu yn y gwaith.
Rhoddwyd argymhelliad i’r tri ohonynt wella’r cyfraddau y mae dysgwyr yn cwblhau eu rhaglenni arnynt.
Roedd argymhellion eraill yn cynnwys gwella ansawdd gosod targedau, cryfhau hunanwerthuso a chynllunio gwelliant, a sicrhau bod dysgwyr yn datblygu medrau llythrennedd a rhifedd.
Rhoddwyd argymhellion i’r darparwr gwannach yn ymwneud ag:
- addysgu, dysgu ac asesu
- sicrhau bod cyflogwyr yn bodloni eu rhwymedigaethau i gefnogi hyfforddiant eu prentisiaid
- trefniadau ansawdd a goruchwyliaeth effeithiol a thrylwyr
Arfer effeithiol a nodwyd yn ystod arolygiadau
Gofal, cymorth a lles
Coleg Gŵyr
Astudiaeth achos – Gofal cofleidiol cyffredinol ar gyfer prentisiaid – Estyn (llyw.cymru).
Coleg Gŵyr
Astudiaeth achos – Dysgu proffesiynol a rhannu arfer dda mewn dysgu yn y gwaith – Estyn (llyw.cymru).
Coleg Gŵyr
Astudiaeth achos: Prentisiaethau Coleg Caerdydd a’r Fro a Choleg Gŵyr Abertawe.
Grŵp Llandrillo Menai
Astudiaeth achos: Cymorth cofleidiol cyffredinol ar gyfer prentisiaid.