Crynodeb sector
Colegau arbenigol annibynnol
2022-2023
Addysgu a dysgu
What's going well
- Gwna llawer o ddysgwyr gynnydd cyson o’u mannau cychwyn unigol yn ystod eu cyfnod yn y coleg.
- Mae cynnydd dysgwyr yn fwyaf nodedig mewn medrau pwysig fel cyfathrebu, medrau cymdeithasol, annibyniaeth, byw’n annibynnol a gweithgareddau creadigol a chorfforol.
- Mae llawer o ddysgwyr yn ennill ystod o unedau achredu perthnasol.
- Mae tri choleg a arolygwyd yn gwneud defnydd da o’u tir i ddarparu gweithgareddau ymarferol ystyrlon i ddysgwyr.
- Mae staff yn meithrin perthnasoedd cryf a gofalgar â dysgwyr, wedi’u seilio ar gydymddiriedaeth a chyd-barch sydd, ochr yn ochr ag arferion sefydledig, yn tanategu dysgu’n llwyddiannus.
What needs to improve
- Mae addysgu’n rhy amrywiol ar draws pedwar o’r pum coleg a arolygwyd.
- Lle mae addysgu’n llai llwyddiannus, nid yw’n cyfateb yn ddigon da i anghenion dysgwyr.
- Mewn tri choleg, mae addysgu a’r cwricwlwm wedi’u cyfyngu gan ofynion achredu neu orddibyniaeth ar daflenni gwaith penodedig.
- Mewn tri choleg, ni chaiff gwybodaeth asesu ei defnyddio’n gyson i lywio cynllunio.
- At ei gilydd, nid yw darpariaeth i wella medrau dysgwyr wedi’i datblygu’n ddigonol.
Gofal, cymorth a lles
What's going well
- Mae gan bob un o’r pum coleg a arolygwyd ddealltwriaeth gynhwysfawr o anghenion eu dysgwyr, yn rhannol oherwydd yr arlwy therapiwtig a fabwysiadwyd gan y colegau.
- Mae gan bedwar coleg brosesau pontio priodol sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn i gynorthwyo dysgwyr pan fyddant yn ymuno â’r coleg.
- Mae llawer o ddysgwyr yn datblygu medrau pwysig, fel annibyniaeth a medrau cymdeithasol, yn ystod eu cyfnod yn y coleg.
- Ym mhob un o’r pum coleg, mae gan staff ddealltwriaeth gref o’u rolau eu hunain o ran cadw dysgwyr yn ddiogel.
What needs to improve
- Mae trefniadau i ddysgwyr ddatblygu medrau a gwybodaeth bwysig i gadw eu hunain yn ddiogel yn anghyson.
- Mewn tri choleg, mae cyfraddau presenoldeb dysgwyr yn rhy isel.
Arwain a gwella
What's going well
- Mewn tri o’r pum coleg a arolygwyd, mae gan arweinwyr weledigaeth glir sy’n cael ei deall yn dda gan y staff.
- Mae pob un o’r colegau’n elwa ar gymorth gwerthfawr gan eu rhiant-sefydliadau mewn meysydd pwysig fel recriwtio mwy diogel, sicrhau ansawdd a TGCh.
- Mae pob un o’r pum coleg a arolygwyd yn darparu ystod o gyfleoedd dysgu proffesiynol i’w haelodau staff sy’n canolbwyntio ar fodloni anghenion dysgwyr, er enghraifft hyfforddiant ar anhwylderau ar y sbectrwm awtistig neu drawma.
What needs to improve
- Bu ansefydlogrwydd neu newid mewn arweinyddiaeth ym mhob un o’r pum coleg arbenigol annibynnol a arolygwyd eleni o ganlyniad i amgylchiadau penodol unigol.
- O ganlyniadau i’r newidiadau o ran arweinyddiaeth, mae pob un o’r pum coleg wedi gwneud cynnydd anghyson neu araf yn erbyn argymhellion o arolygiadau neu ymweliadau monitro diweddar.
- Yn rhy aml, nid yw arweinwyr yn defnyddio data ar lefel coleg cyfan yn effeithiol i werthuso eu gwaith.
- Nid yw pedwar o’r colegau’n canolbwyntio’n ddigonol ar gyd-destun Cymreig penodol y coleg.
- Yn gyffredinol, gwnânt ddefnydd anghyson o arweiniad Llywodraeth Cymru.
- Mewn pedwar lleoliad, nid yw’r arlwy dysgu proffesiynol yn canolbwyntio’n ddigon cryf ar addysgu a dysgu.
- Mae dau goleg wedi gwneud gwelliannau i adnoddau a’u hamgylcheddau dysgu ers eu harolygiad neu ymweliad blaenorol. Serch hynny, canfu tri o’r pum arolygiad bod angen gwelliannau yn y meysydd hyn o hyd.
Trosolwg o argymhellion o arolygiadau
5
Arolygwyd pum coleg arbenigol annibynnol yn ystod 2022-2023.
5
Rhoddwyd o leiaf un argymhelliad i bob un o’r pum coleg yn ymwneud ag addysgu a phrofiadau dysgu, yn ogystal ag o leiaf un argymhelliad ar gyfer arweinyddiaeth.
3
Cafodd tri o’r colegau a arolygwyd argymhelliad yn ymwneud â gofal, cymorth ac arweiniad.
2
Cafodd dau goleg argymhelliad yn ymwneud yn benodol â mynd i’r afael â phryderon diogelu neu iechyd a diogelwch ac, o ganlyniad, anfonodd arolygwyr lythyrau lles.
Roedd argymhellion eraill yn ymwneud â gwella presenoldeb, yr arlwy dysgu proffesiynol, cryfhau ymagweddau at addysg bersonol a chymdeithasol, cryfhau strategaethau cyfathrebu i fodloni anghenion dysgwyr, a gwella’r amgylchedd dysgu.
Cwestiynau myfyriol
Cwestiynau i helpu darparwyr i wella ansawdd addysgu a dysgu:
- Pa mor dda y mae prosesau hunanwerthuso’n canolbwyntio ar ansawdd addysgu a dysgu?
- Sut ydych chi’n sicrhau y caiff gwybodaeth asesu ei defnyddio’n effeithiol i lywio cynllunio athrawon?
- Sut ydych chi’n sicrhau bod cynllunio athrawon yn bodloni anghenion pob dysgwr?
- Sut ydych chi’n sicrhau bod athrawon yn cyflwyno ystod o weithgareddau i ddatblygu medrau dysgwyr ar draws y cwricwlwm?
- Sut ydych chi’n gwerthuso effeithiolrwydd addysgu a’r cwricwlwm o ran helpu dysgwyr i ddatblygu’r medrau a’r wybodaeth y bydd eu hangen arnynt yn eu bywydau yn y dyfodol?
- Sut caiff canlyniadau monitro a gwerthuso cynnydd dysgwyr eu defnyddio i wella addysgu a dysgu?
- I ba raddau y mae dysgu proffesiynol yn cynnig cyfleoedd i athrawon a staff cymorth wella ansawdd yr addysgu?
Effective practice
To read about individual providers that are working effectively in specific aspects of their work, visit our effective practice summary page for 2022-2023
